LAAT HET VOLK ECHT MEEPRATEN

      2 reacties op LAAT HET VOLK ECHT MEEPRATEN

Onder deze kop in Volkskrant 18 november werd David van Reybrouck (DvR)  terecht ook nog aan het woord gelaten over de onvrede van de boze burger.

 

Het ging eerst over eventuele parallellen met de jaren dertig. Immers ook toen een bankencrisis, zware recessie, werkloosheid en ongelijkheid. Dat mondde uit in een wereldoorlog.
Toen over de onvrede in onze voormalige koloniën. De koloniale machthebbers gingen samenwerken met de lokale machthebbers en de inlandse bevolking kreeg meer onderwijs, gezondheidszorg en welvaart, en tenslotte zelfs een Volksraad als inspraakorgaan. Maar geen medezeggenschap “Emancipatie zonder participatie leidt tot frustratie. Zo simpel is het. Mogen meetellen is waar het om draait. Misken dat en er komt heibel van.” Het mondde uit in vrijheidsstrijd en onafhankelijkheid.

Dit alles ter inleiding van de democratie van onze EU. Werkt eveneens samen met landelijke machthebbers, met als inspraakorgaan het Europese parlement. Maar de Europese Commissie en de Europese Raad maken de dienst uit en geven het leven van de burgers tot in detail vorm. Onvrede en boze burgers.

Conclusie: de EU moet drastisch democratiseren, het volk moet echt kunnen meepraten.
DvR stelt dus voor om voor de Europese verkiezingen van 2019 de burgers naast de kandidatenlijst een tweede stembrief voor te leggen met 25 beleids-items, zoals over fossiele brandstoffen of over een Europees leger. Het gaat om het samenstellen van die tweede stemlijst met 25 beleids-onderwerpen voor de EU. Nu word ik benieuwd.
Maar nu wordt DvR juist vaag. Ik citeer. “Door loting. Breng een representatieve steekproef van enkele honderden gewone Nederlanders bijeen. Geef hen enkele maanden om te overleggen, een plek en gespreksleiders, die inhoudelijk neutraal zijn maar er voor zorgen dat iedereen aan bod komt. De deelnemers zien elkaar om de drie weken. Ze kunnen naar believen experts uitnodigen. Ze hoeven het niet over alles eens te worden. Het enige wat ze moeten is de lijst met vijfentwintig stellingen opstellen”.
Zie je het voor je? Alleen al die ‘representatieve steekproef’ … door loting? Moet de boze PVV-stemmer knarsetandend maandenlang om de drie weken naar een vergaderlokaal gedwongen worden? Of mag hij ook bedanken voor zijn uitverkiezing?  En voelen de overige 60% ontevreden burgers dit nu als het hebben mogen meepraten?
Zelf eindigt DvR dan ook: “Het goede van loting is geïnformeerde besluitvorming, het nadeel is dat slechts een klein deel van de bevolking er bij betrokken wordt.”

Dus ik blijf bij mijn voorstel voor de zomerse ‘feestweek viering democratie’. Daar worden echt alle burgers bij betrokken. Werkelijk iedere burger wordt uitgenodigd om zich uit te komen spreken. Wanneer een boze burger desondanks niet meedoet, kan hij niet langer roepen dat er niet naar hem geluisterd wordt, en hij wordt dan zelfs in de ogen van zijn eigen kinderen ongeloofwaardig. Het feestelijke karakter van het nationale gebeuren zal iedere zweem van gedwongen deelname doen vervliegen.
Maar ik ben niet naïef. De boze burger kan dan misschien niet langer boos zijn. Hij zal zeggen: mijn vrouw weet hoe ik er over denk en ik voel mij door haar vertegenwoordigd. Maar hem zelf krijg je met geen stok naar een stemlokaal en aan zo’n tafeltje.

2 thoughts on “LAAT HET VOLK ECHT MEEPRATEN

  1. Henk van Setten

    (1) De basispremisse van dit verhaal is niet helemaal helder. De geleidelijke emancipatie van de bevolking in de Nederlands-Indische koloniën (beter onderwijs, Volksraad etc. maar geen werkelijke invloed) bracht in de jaren ’30 inderdaad onvrede teweeg. Deze onvrede kon niet worden opgelost door verdere democratisering: wat veeleer voor een oplossing nodig bleek, in 1949, was het volledig teruggeven van de macht van de koloniale naar lokale machthebbers.
    Wil je dus deze parallel volhouden, dat zal de onvrede over het bovenaf opgelegde EU beleid ook niet zomaar kunnen worden opgelost door democratisering: want een gedemocratiseerde koloniale macht blijft nog steeds een koloniale macht. Ook hier zal het nodig blijken om de macht volledig terug te geven van de externe (Brusselse) machthebbers naar de locale (nationale) machthebbers, net zoals in Indonesië nodig was.
    Democratisering is daarnaast uiteraard ook heel erg nodig (hieraan is het in Indonesië helaas altijd blijven ontbreken). Maar dit is een ander proces, dat op zichzelf niet rechtstreeks verband houdt met de onvrede veroorzaakt door de opgelegde aanwezigheid van externe machthebbers (koloniale machthebbers vanuit Holland, EU-bureaucraten vanuit Brussel).
    Met andere woorden, hier worden twee verschillende problemen (gebrek aan democratie, en de aanwezigheid van externe machthebbers) ietwat verwarrend door elkaar gehaald. Het een is niet hetzelfde als het ander. In het geval van de EU-onvrede gaat het er niet alleen om dat de besluitvorming daar in Brussel niet democratisch tot stand komt, maar ook dat wij Nederlanders in veel gevallen niet voor onszelf mogen besluiten. Dat laatste vormt een belangrijke kern van veel onvrede.
    (2) Je kritiek op het lotingsverhaal is terecht. Loting heeft niets met democratie te maken.
    (3) Maar jouw ingewikkelde “stemwijzer-democratie” voorstel (uit je vorige post) is ook veel te ingewikkeld en, wat erger is, gaat geheel voorbij aan de kern van het probleem dat onze demokratie bedreigt. Dat probleem is niet de populist of de boze burger. Nee, want die burger wordt terecht steeds bozer: want waardoor onze demokratie ècht door wordt bedreigd, dat is het doorgeschoten grootkapitalisme van de vrije markt.
    Dat grootkapitalisme behelst het recht van de sterkste, en dat “recht” staat haaks op demokratie en het belang van de meerderheid. Zojuist heeft Rutte III met het opheffen van dividendbelasting ruim 1,4 miljard kado gedaan aan grote internationale ondernemingen, zonder dat die daar veel voor terug hoeven doen. En dat terwijl het onderwijs en de zorg ernstig in de knel zitten! Ander voorbeeld: doorsnee gezinnen en kleine bedrijfjes betalen verreweg de meeste energie- en milieubelastingen; de echt grote bedrijven betalen in verhouding tot hun enorme verbruik maar een fractie daarvan. Is het vreemd dat dergelijke steeds onredelijker verhoudingen ook steeds meer onderhuidse onvrede doen ontkiemen? De macht van onze gekozen regering is deels maar schijn: de werkelijke macht is voor een steeds belangrijker deel bij internationale bankiers en ondernemers komen te liggen. Op een dag, vrees ik, zou die onvrede explosief naar buiten kunnen komen. We kunnen daaraan dus maar beter éérder iets doen.
    En wat we dan moeten doen, is niet allereerst wat stemprocedures gaan oplappen, maar allereerst die scheve verhoudingen rechttrekken en meer beleidsmacht teruggeven aan onze eigen gekozen regering. Dat wil zeggen: het drastisch kortwieken van de doorgeschoten macht van het grootkapitaal. Het terugdraaien van de vele manieren waarop we zoveel macht aan de vrije markt hebben weggeven. Met andere woorden: eerst maar eens terug naar een ouderwetse dosis socialisme, in de zin van drastische beknotting van het recht van de sterkste, en van terugkeer naar een overheid die de zwakkeren weer echt weet te beschermen.
    Dàt is wat allereerst nodig is om het vertrouwen van burgers in de overheid en in de democratie te herstellen. Dàt is de agenda waarmee de Engelse Labour met Jeremy Corbyn de laatste tijd succes blijkt te boeken. Dàt is de agenda die door verliezers zoals de Duitse SPD en de Nederlandse PvdA zo jammerlijk is vergooid en verraden: een verraad waarmee zij niet alleen hun eigen graf graven, maar op den duur ook het vertrouwen van burgers ondergraven — en waarmee ze zo, via de effecten van die bejubelde vrije markt, zelf het populisme in de hand hebben gewerkt.
    Als we terugkeren naar een overheid die niet de belangen van het grootkapitaal, maar primair de belangen van de burgers vertegenwoordigt, dan zal het vertrouwen van burgers in de democratie vanzelf weer gaan toenemen. En dan hoeven we heus niet meteen naar allerlei nodeloos ingewikkelde stemprocedures toe.

    Reply
    1. Frans Couwenbergh Post author

      Vrijwel geheel mee eens Henk. Maar ik blijf denken dat mijn manier van tot uitdrukking laten komen van wat de KIEZER wil dat haar/zijn overheid besluit inzake een dertiental beleidspunten, in het kader van een Zomerfeest Viering Democratie (het jaarlijkse ZOVIDEM-feest, ik zie het al helemaal voor me)wel degelijk een machtsfactor kan zijn in de strijd tegen het >>>doorgeschoten grootkapitalisme<<>>
      >>>Op een dag, vrees ik, zou die onvrede explosief naar buiten kunnen komen. We kunnen daaraan dus maar beter éérder iets doen.<<>>
      Mijn voorstel is zo >>>iets<<<!

      Reply

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*