Parijs 13/11. Wat kunnen we doen?

      Geen reacties op Parijs 13/11. Wat kunnen we doen?

Wat is de beste reactie van het Westen tegenover de rabiate vijandschap van IS ? Onze open samenlevingen zijn tamelijk weerloos tegenover een middeleeuwse vijand die moderne westerse middelen aanwendt om het Westen te vernietigen. Door sluw te putten uit een voor ons moeilijk bestrijdbaar cohort strijders uit ons eigen midden. Strijders die vaak nu nog niet eens weten dat ze het weldra zullen zijn.

IS spoort geradicaliseerde moslims in westerse achterstandswijken aan om hun eigen samenlevingen aan te vallen. Wetend dat het daarmee paniek en radeloosheid zaait, en bruikbare schrikreacties uitlokt welke van kwaad tot erger zullen leiden.  Helemaal volgens het terrorismedraaiboek Idarat al tawahhush (‘management van de chaos’), geschreven rond 2005 door ene zich noemende Abu Naji Bakr. Inspiratiebron voor Al-Qaida en vooral voor IS: het volgt de aanbevelingen serieus op. Dat maakt voor de defensie-experts IS wel voorspelbaarder dan Al-Qaida, maar zeker niet minder eng. En er zijn meer van dat soort giftige geschriften waar arabist en islamoloog El Madkouri in Volkskrant 1 december 2015 op wijst. Wat kan het aangevallen Westen er tegenover stellen?

Onze politici verklaren IS de oorlog, bombarderen Raqqa en overwegen met grondtroepen de vijand af te maken. Arabisten en andere denkers daarentegen roepen in koor dat dit nou precies is wat IS met zijn aanvallen tracht uit te lokken. Raqqa kwijt? Dan heeft IS immers zo een nieuw commandocentrum, in Libië of Jemen  of de Sinaï?  Keus genoeg. Door de bombardementen krijgt IS zijn punt in de hele moslimwereld helder: het Westen is er op uit om de Islam te vernietigen. Moslims aller landen, verenigt u tegen de kruisvaarders! Bovendien vergroten de bombardementen de vluchtelingenstroom hierheen en lokken nog meer geradicaliseerde jongeren daarheen aan om hun broeders te hulp te snellen.

Radicalisering van jongeren, daar gaat IS het om. De discriminatie die vooral Marokkaanse jongeren hier elke dag ondervinden, kweekt een reservoir aan boze pubers die gevoelig zijn voor de opwekkende praatjes van salafisten. De pubers mogen dan niet veel op hebben met het achterlijke gepreek en gedoe in de moskee, maar de alledaagse discriminatie, het zich niet geaccepteerd weten in onze samenleving vanwege hun naam en huidskleur welke hen tot moslim, dus tweederangs burger, bestempelen, laten de door hun moeders als prinsjes voorgetrokken narcistjes tenslotte toch soms kiezen voor het strijdbare IS dat hen wél een identiteit en acceptatie in een ‘beloofd land’  lijkt te verschaffen.

De meeste moslims zijn natuurlijk niet voor niks hierheen gemigreerd, en zijn er bepaald niet op uit om de vrijheid en welvaart van hun aankomstland in de soep te draaien. Voor IS is dat echter geen punt: IS verklaart deze verwesterende  moslims gewoon tot afvalligen die de dood verdienen. Om de beoogde chaos te stichten is voor IS een klein aantal strijders genoeg. Na elke geslaagde zelfmoordaanslag groeit bij de westerlingen het wantrouwen tegenover hun moslim-medelanders, groeit aanhang en vijandigheid van anti-islampartijen en drijft moslims in de armen van IS.

 

Wat kunnen we doen? In elk geval niet simpelweg de oorlogshandschoen oppakken welke IS ons toewerpt. In menig artikel valt te lezen dat we ook en misschien zelfs vooral de discriminatie van de moslimjongeren moeten aanpakken. Stoppen met het automatische afwijzen puur op grond van allochtoon uiterlijke en Arabisch klinkende naam; wat bijvoorbeeld al kan door bij de selectie van de sollicitatiebrieven naam en foto weg te laten en te vervangen door een serienummer. Een tweede lijn is meer geld uittrekken voor wijkagenten en buurtwerk in de volkswijken.

In Hamburg en Bremen wordt dit goed gedaan en met aantoonbaar resultaat; met radicaliserende jongeren wordt intensief gepraat, en anders wel met hun radeloze familie. Dit is pas echte IS-bestrijding. De derde lijn is het uitzetten van haat-imams en het sluiten van haat-verspreidende salafistische moskeeën; lang niet alle salafistische moskeeën preken geweld, en lang niet alle salafistische imams zijn IS-sympathisanten.

De Iraans-Amerikaanse hoogleraar politieke psychologie Moghaddam wijst in Volkskrant 2 december populistisch anti-islamisme nadrukkelijk af. Groter dan het gevaar voor dodelijke slachtoffers door het IS-terrorisme is de oorlogsretoriek van westerse politici die op den duur onze democratieën  ondermijnen. Politici zoals Trump in de VS, Le Pen in Frankrijk en bij ons Wilders spinnen garen bij de door IS aangestookte clash of civilizations. Populisten veroorzaken massabeweging in precies de verkeerde richting. Schadelijke retoriek die alleen hun stemmenwinst dient en onze democratie en vrijheid bedreigt.

Moghaddam laakt ook, zoals bij ons Paul Scheffer, het gemakzuchtige multiculturalisme, vrucht van het cultuur-relativistische postmoderne denken.  Het maakte de intelligentsia onverschillig voor wat er broeide in de achterstandswijken, waar haat-imams menig gewillig oor vonden bij zich ten achter gesteld voelende jongeren. Moghaddam ontwikkelt concrete plannen voor aanpak van de jihadistische propaganda, deradicaliserings- en burgerschapsprogramma’s, in het kader van het TerRa-project van de Europese Commissie.

 

En jawel, ook de humanosoof heeft een goed idee. We kunnen ons, als westerse samenleving, weer van een geloof gaan voorzien. Niet gaan trekken aan het dode paard van het Christendom; ook dat zou weer in het straatje van  IS zijn : clash of civilizations. Nee, een gloednieuw geloof: in het mens-zijn. Zich baserend op een gloednieuw en universeel-menselijk Scheppingsverhaal.

Om een veelheid van redenen was dat al zeer wenselijk. Het verdampende Christendom en het heersende postmodernisme schiepen een leegte waarin zelfzuchtige ideeën als greed is good en there is no such thing as society konden woekeren. De lui die bij het ‘grote geld kunnen, stortten onze westerse samenlevingen in financiële crises. Onze jongeren groeien op met NIX en dat deugt sowieso niet. Maar voor moslimjongeren is het NIX dat onze westerse samenleving als antwoord op hun grote vragen te bieden heeft, nog extra bemoeilijkend. Dat westerse NIX is niet voor niets een hout snijdend argument in de propaganda van IS.

Een nieuw geloof dus.  Maar niet met een heilig boek, en evenmin als een aan iedereen door de strot geduwd geloof. Niets van dat alles, maar: iedere mens worstelt wel eens, op verstilde momenten, met Grote Vragen zoals wie ben ik, wat is de mens, waar gaat het om in het leven? Vroeger leverden daar de kerken de antwoorden voor aan, antwoorden waar je niet echt vrolijk van werd, maar het waren tenminste antwoorden. Nu is er NIX en dat gaat niet goed. Wat is dan dat humanosofische idee? Een project. Een samenwerkingsproject van alle door democratische overheden bekostigde universiteiten wereldwijd.

Het gaan uitwerken van het mens-zijn dat de grondslag is van de Universele Verklaring van 1948. Eindelijk gebruik gaan maken van al wat de opgebloeide menswetenschappen sindsdien aan bouwmateriaal zijn gaan aandragen. Het daarmee tot stand brengen van de Universele Verklaring van de Herkomst en de Geaardheid van de Mens.   Uit-formuleren wat ons onderscheidt van alle andere levende wezens: het met elkaar over dingen kunnen hebben, de kracht van ‘twee weten meer dan één, en met de hele groep kunnen we grote problemen aan’, de kracht van democratie dus.

Een nimmer eindigend project – want de menswetenschappen blijven doorgaan met hun onderzoeken. Werkend aan de enige waarheid die voor iedere mens aanvaardbaar is: een waaraan alles wat we als mensheid kunnen weten, aan te pas komt en waaraan permanent gesleuteld blijft worden. Een democratische waarheid bovendien: wie het beter denkt te weten, wordt van harte uitgenodigd om er haar/zijn inbreng aan te leveren.

Een nieuw en universeel geloof. Het westerse alternatief voor het verdampende monotheïsme. Ook voor de moslims aantrekkelijk, zodra ze zichzelf als mensen durven zien en  balen van de onmenselijke invulling die IS aan hun geloof geeft. Ik opper hier slechts het idee; de inrichting van het project vergt hier teveel ruimte. Maar het is één van de dingen die het Westen kan doen.

Evenals als Moghaddam’s ‘jihad voor de democratie’ en het TerRa-project van de Europese Commissie zal het ‘nieuw geloof’-project er één zijn van de lange adem. Gedragsveranderingen voltrekken zich tergend langzaam. Hopelijk schudden de recente IS-aanvallen en de vluchtelingentsunami het Westen wakker en zetten het aan tot renovatiewerkzaamheden aan de democratie. Die is versloft door het postmoderne cultuurrelativisme, het neoliberalisme en de multiculturele gezapigheid. Het herstel kan alleen komen door initiatieven die het intermenselijke eenheidsgevoel bevorderen.

PS.

Ik had er al mijn twijfels bij. Nee, niet over het door mij aangedragen idee van het gaan werken aan een westers nieuw , universeel geloof. Dat moet sowieso en om een veelheid van redenen. Nee, ik twijfelde over de tot nu toe door andere denkers aangedragen projecten om moslim-jongeren af te houden van het radicaliseren. Ik nam ze kritiekloos over uit door mij gelezen artikelen. Met name betreffende de sollicitatiepraktijk: dat die voortaan geanonimiseerd dient te worden . Maar nu lees ik dat die door veel fatsoenlijke bedrijven al gepraktiseerd wordt . En dat er ook al onderzoek aan gedaan is. En dat ook daarbij de allochtone sollicitanten vaak qua algemene ontwikkeling minder inzetbaar zijn. Bedrijven zijn bovendien geen sociale werkplaatsen, en ze hebben vaak al een paar troetel-allochtonen.

De Franse essayiste en integratiedeskundige Malika Sorel-Sutter heeft drie boeken over integratie geschreven en maakt al jaren deel uit van adviesraden. Ze heeft een scherp oog voor de moeilijkheid van integreren. “Wie emigreert, verandert niet alleen van grondgebied, maar ook van volk. Om echt Frans te zijn (ze is zelf Française van Algerijnse afkomst) moet je je behalve de Franse taal ook de Franse mentaliteit, zeden en gewoonten eigen maken, en je identiteit van je land van herkomst afleggen, verloochenen. Bovendien vereist het een hoge graad van intelligentie. Dat is vreselijk moeilijk, zeker voor een middelmatig of laag begaafd iemand (de meerderheid van de mensen dus. En van identiteit veranderen is ook nog eens strijdig met je trots.

Ze wijst op een onderzoek aan de Italianen die zich tussen 1870 en 1940 in Frankrijk vestigden. Daarvan is twee-derde weer vertrokken omdat ze niet konden aarden. Zo ingewikkeld is emigreren dus, zelfs binnen verwante culturen. Sorel-Sutter is dan ook erg somber over de vele immigranten die nu Europa bereiken. Die staan voor een heel wat bredere culturele kloof   dan genoemde Italianen.

Voor ons, gemakzuchtige postmoderne multiculti-denkers, is dit allemaal nogal ontnuchterend. Laat ons maar snel op een nieuw, universeel-menselijk geloof inzetten. Dan is het voor de nieuwkomers in elk geval duidelijker waarin ze moeten integreren. En ook makkelijker: dan zien ze dat ook wijzelf een nieuw geestelijk utopie-land aan het betreden zijn. Dat we samen op weg zijn naar een gedeeld mens-zijn.

 

 

 

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*